Er gebeurde zoveel deze week. Drie gebeurtenissen trokken relatief veel van mijn aandacht, te weten de allereerste foto van een zwart gat in het heelal, de vergadering van het bestuur van de Europese Centrale Bank (ECB) en de zoveelste EU-top c.q. stemming in het Britse parlement over brexit.
De ECB besloot de eerste renteverhoging in jaren uit te stellen naar ergens in 2020. Ik vermoed dat het ook dat jaar niet zal lukken. Na heel lang gefilosofeer erover, weten we nu hoe een allesvangend black hole in het universum eruit ziet. Wat we nog steeds echter niet weten, is of het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie ooit zal verlaten en zo ja, wanneer. ‘We hebben meer zekerheid over hoe een zwart gat eruit ziet, dan hoe brexit eruit ziet’, schreef Eliot Higgins, oprichter van Bellingcat, op twitter hilarisch.
Nadat de Britse premier Theresa May er maar niet in slaagde haar brexit-akkoord met de EU door het Britse Lagerhuis te loodsen, verleende Brussel Londen uitstel. Het land dat oorspronkelijk op 29 maart uit de Unie zou stappen, kreeg tot 12 april de tijd om alsnog de scheiding in orde te maken. Dat lukte niet, waarop de leiders van de EU-landen eerder deze week besloten brexit tot 31 oktober 2019 uit te stellen. In het komende halfjaar moeten Brussel en Londen alsnog ervoor zorgen dat de twee uit elkaar gaan met een akkoord over dat proces en de relatie daarna. Op 31 oktober – de dag waarop Halloween valt overigens – gaat het Verenigd Koninkrijk óf uit de EU met een deal óf zonder een deal óf wordt het hele brexit afgeblazen.
Voor de financiële markten betekent dit alles enige tijd van relatieve zekerheid aan het brexit-front. Iets wat de markten, zeker eind 2018, parten speelde, was de enorme onzekerheid daarover en de gevolgen voor de koersen. In de aanloop naar de zomervakantie kunnen de markten nu eventjes de brexit-angst onderdrukken maar zodra beleggers terugkeren van zonniger oorden, reken er maar op dat die onzekerheid er weer in gaat sluipen. De EU-leiders kunnen nu wel zeggen dat het Verenigd Koninkrijk per 31 oktober er hoe dan ook uitstapt of dat brexit ongedaan wordt gemaakt, het trackrecord is wat dat betreft beroerd: er is geen enkele garantie dat er tegen die tijd niet wéér een uitstel komt.
Wat het brexit-effect dan wellicht kan verzachten, is het feit dat er niets nieuws onder de zon zal zijn voor beleggers. Ze hebben eerder met het brexit-bijltje gehakt. Daarnaast zou het me niet verbazen als na de zomer de economische cijfers beter uitvallen dan velen nu verwachten. In de afgelopen maanden is de economische groei in de wereld vertraagd. Daarop zijn ook de verwachtingen voor de toekomst behoorlijk omlaag geschroefd. Maar wat afgelopen maanden ook is gebeurd, is dat de overheden vele maatregelen hebben genomen de groei te stimuleren. Die maatregelen kunnen, na enige vertraging, later dit jaar de groei weer aanjagen.
En dan is er nog een factor die de brexit-pijn kan mitigeren: de centrale banken. Brexit-onzekerheid was in de laatste maanden van vorig jaar groot en dat drukte de koersen wereldwijd, samen met een aantal andere factoren, waaronder het besef dat de Federal Reserve niet zat te bluffen toen ze aangaf de rente in 2019 drie of zelfs vier keer op te krikken.
Die brexit-onzekerheid hield in de eerste drie maanden van dit jaar ook aan, maar de koersen herstelden volledig van de daling eind 2018. De reden? De centrale banken hebben hun plannen voor monetaire ‘eb’ (verkrapping) in de ijskast gezet en zijn voor een nieuwe monetaire ‘vloed’ (verruiming) gaan zorgen, zoals ik onlangs schreef in Effect.
Naarmate 31 oktober dichterbij komt en de brexit-onzekerheid meer gaat spelen op de markten, kunnen nieuwe maatregelen van de Fed en de ECB voor tegenwicht zorgen, net als in de eerste maanden van dit jaar. Over centrale banken gesproken: er is een zeer interessante en potentieel destabiliserende ontwikkeling gaande. Daarover meer in de macro-economische overpeinzingen in Effect van mei.
Tot slot: wat ik me nog afvraag zijn twee zaken. In de eerste plaats hoe populair het Theresa May-masker zal worden op de Halloween-avond dit jaar. Een andere vraag die deze macro-econoom bezig houdt is, wat er eerder zal komen: brexit of de eerste renteverhoging van de ECB in jaren? Ik zou er geen geld op durven te zetten!
Dit is een bijdrage van Edin Mujagić, hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer. Mujagić deelt zijn macro-economische overpeinzingen ook iedere maand in Effect.
Effect, het magazine van de VEB, staat bol van beleggingsnieuws en analyses. Heeft u nog geen abonnement op Effect? Word voor slechts 75 euro per jaar lid van de VEB, dan ontvangt u Effect iedere maand.